Check-up Uitgebreid

LDL-cholesterol
Dit noemt men ook wel het slechte cholesterol. Dat komt omdat je bij een hoog LDL-cholesterol meer kans hebt op vernauwingen in je slagaders. De LDL-deeltjes hopen zich op in de bloedvaten. Dit gebeurt sneller als de wand van het bloedvat beschadigd is.

HDL-cholesterol
Dit is het goede cholesterol. Dit beschermt je namelijk tegen hart- en vaatziekten. De HDL-deeltjes zorgen ervoor dat het teveel aan cholesterol naar de lever vervoerd wordt. De lever breekt het af.

Triglyceriden
Een ander belangrijk type vet zijn triglyceriden. De vetten in je eten bestaan bijvoorbeeld vooral uit triglyceriden. Na een vetrijke maaltijd gaan de waardes van triglyceriden in het bloed dan ook kort omhoog. Het lichaam gebruikt ze als energiebron. Na het eten dalen ze meestal weer. Hoge waarden van triglyceriden dragen bij aan het ontstaan van slagaderverkalking. Maar het effect is minder duidelijk dan bij LDL-cholesterol. Gezond eten helpt vaak al om het triglyceridengehalte te verlagen.

Leverfunctie

Het meten van je leverfunctie verteld veel over je gezondheid. Je lever is verantwoordelijk voor een groot deel van de stofwisseling in je lichaam en een verstoring in je leverfunctie kan grote gevolgen hebben voor je gezondheid. De bepalingen die wij meten voor je leverfunctie zijn ALAT, ASAT en Gamma-GT.

ALAT
ALAT is een enzym dat cellen helpt om een bepaalde stof om te zetten in een andere stof, zoals bijvoorbeeld gebeurt bij het afbreken van alcohol of medicijnen. ALAT is vooral in de lever aanwezig, maar komt ook in kleine hoeveelheden voor in spieren, de nieren en het hart. Als levercellen beschadigd worden, lekt ALAT vanuit de lever in het bloed. Dit kan gebeuren vóórdat er klachten of symptomen zijn die kunnen wijzen op leverschade. Voor schade aan de levercellen is ALAT de meest specifieke bepaling omdat ALAT voornamelijk in de lever aanwezig is.

ASAT
ASAT is net als ALAT een enzym dat in staat is om een stof om te zetten naar een andere stof. Het is minder specifiek dan ALAT omdat het op meerdere plekken in het lichaam voorkomt. Naast de lever komt het ook voor in de hartspier, de skeletspieren, de nieren en het brein. De testen op ASAT worden doorgaans om dezelfde reden ingezet als voor ALAT. Wanneer beide testen worden uitgevoerd is het mogelijk om een ratio te berekenen, dit geeft extra informatie.

Gamma-GT
Gamma-glutamyl transpeptidase (gamma-GT) is een enzym dat aanwezig is in levercellen en cellen van de galwegen. Maar ook in de nieren, alvleesklier, milt, hart en het brein komt Gamma-GT voor. Doordat het wordt vrijgegeven door cellen in de galwegen, is het hierdoor specifieker dan ASAT en ALAT. Zo vormt het een toevoeging op het testen van de standaard laboratoriumwaarden van alleen de lever. Hiermee kan het onder andere verhoogd zijn bij de aanwezigheid van galstenen.

Nierfunctie

Iedereen heeft 2 nieren en we weten allemaal dat beide nieren het werk van elkaar over kunnen nemen als 1 nier niet, of niet goed genoeg, functioneert. Je nier is een complex orgaan die verantwoordelijk is voor het zuiveren van je bloed, reguleren van je bloeddruk, reguleren van de hoeveelheid urine die je uitplast en ook nog verantwoordelijk is voor de aanmaak van een aantal hormomen. Het is dus belangrijk dat je nieren goed blijven functioneren en dit kan je met de volgende bepalingen nagaan:

Natrium
Natrium is een zout dat in het bloed kan worden gemeten. Het wordt gereguleerd door de nieren en wordt voornamelijk gemeten om te kijken naar uitdroging en de vochtbalans in het lichaam. Natrium doet dit voornamelijk voor de vochtbalans buiten de cellen en is daarmee belangrijk voor de bloeddruk. Te veel natrium in het bloed verhoogt de bloeddruk.

Kreatinine
Kreatinine is een afbraakproduct van de spieren dat in het bloed terechtkomt en uitgefilterd wordt door de nieren. Het kan licht verhoogd raken wanneer iemand intensief sport en daardoor veel spiermassa heeft. In andere gevallen is het doorgaans een aanwijzing voor beschadiging van de nieren en is het van belang om dit uit te sluiten.

eGFR
Het eGFR is een geschatte maat van de nierfunctie van het lichaam, gebaseerd op het gemeten kreatininegehalte en je leeftijd.

HbA1c en Glucose
Een pure bepaling van suiker (glucose) in het bloed weergeeft de actuele glucosewaarde op het moment van prikken. Om de lange termijn te monitoren wordt het HbA1c gemeten. Het betreft een meting van de rode bloedcellen, waar glucose aan blijft plakken. Doordat deze gedurende hun reis door het lichaam glucose tegenkomen en verzamelen, is aan de hand van de hoeveelheid glucose op de rode bloedcel te zien hoe de glucosespiegel over lange termijn is geweest.

Bloedbeeld

Het complete bloedonderzoek wordt gebruikt als een algemene test voor het opsporen van verschillende aandoeningen. Elke type bloedcel heeft een eigen rol en functie en afwijkingen (in aantal, vorm of grootte) zijn een indicatie voor een groot aantal ziekten. Eigenlijk is het complete bloedonderzoek een samengestelde test waarbij verschillende onderdelen van het bloed worden onderzocht en gemeten:

Witte bloedcellen (leukocyten) die het lichaam beschermen tegen infecties. In het onderzoek wordt aantal en soorten witte bloedcellen gemeten. Er zijn vijf verschillende soorten (neutrofielen, lymfocyten, monocyten, eosinofielen en basofielen), die elk een eigen functie hebben.

Rode bloedcellen (erytrocyten) bevatten het zuurstoftransporterende eiwit hemoglobine. Als er onvoldoende rode bloedcellen aanwezig zijn, kan dat wijzen op bloedarmoede. Als er teveel zijn, is er sprake van polycytemie. Dat komt echter maar zelden voor. Normaal hebben rode bloedcellen bijna allemaal dezelfde grootte en vorm, afwijkingen kunnen worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een gebrek aan vitamine-B12, foliumzuur of ijzer. Ook de hoeveelheid hemoglobine wordt bepaald en aan de hand daarvan kan worden beoordeeld of er voldoende zuurstof door het lichaam wordt verspreid. De hematocriet meting geeft informatie over het volume dat de rode bloedcellen innemen in het bloed. In het onderzoek wordt een aantal specifieke parameters voor de rode bloedcellen gemeten:

• MCV (Mean Corpuscular Volume) is de Engelse term voor de gemiddelde grootte van rode bloedcellen. Een te hoge MCV-waarde komt voor bij bloedarmoede ten gevolge van een vitamine-B12 gebrek. Een te lage MCV-waarde komt voor bij bloedarmoede ten gevolge van een ijzergebrek.

• MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin) is de Engelse term voor de berekening van de hoeveelheid zuurstof vervoerend hemoglobine in de rode bloedcellen.

• MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) is de Engelse term voor de berekening van de hemoglobine concentratie in rode bloedcellen.

• RDW (Relative Distribution Width) is de Engelse term voor de berekening van de variatie in de grootte van de rode bloedcellen. Bij sommige soorten bloedarmoede bestaat er een grote variatie in de afmetingen van rode bloedcellen. Dan is de RDW toegenomen.

• Bloedplaatjes (trombocyten) spelen een belangrijke rol bij bloedstolling. In het onderzoek wordt het exacte aantal bloedplaatjes gemeten. Bij een te groot aantal bloedplaatjes neemt de kans op bloedstolsels toe en bij een te laag aantal treden gemakkelijk bloedingen op (blauwe plekken).

TSH
Thryoid stimulating hormone (TSH) is een hormoon dat wordt afgegeven door de hersenen en de schildklier aanstuurt om schildklierhormoon af te geven. Het is dus een voorloper die bepaalt hoeveel schildklierhormoon er wordt afgegeven, afhankelijk van de concentratie die het lichaam in het bloed meet. Wanneer er weinig schildklierhormoon in het bloed is, is er dus meer TSH nodig om de schildklier aan het werk te zetten. Andersom geldt dat wanneer er veel schildklierhormoon in het bloed is, er weinig tot geen TSH nodig is om de schildklier niet nog meer te laten produceren. Hiermee kan TSH gebruikt worden als een aanwijzing voor een te snel of te traag werkende schildklier.